Ο Μαρίνος Κόνσολος παρουσιάζει μια ηχητική σειρά 5 επεισοδίων για την αληθινή ιστορία του διαβόητου Τζεμάλ Μίτα. Στην ηχητική σειρά συμμετέχει και ο Λέκτορας στη Νεότερη Ιστορία του Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφου, κος Κυριάκος Ιακωβίδης για να παρουσιάσει το ιστορικό πλαίσιο της εποχής αλλά και για να μάθουμε και για άλλες ιστορίες ληστοσυμμοριών όπως τα Χασαμπουλιά.
Μέσα από τις σελίδες των εφημερίδων της εποχής, θα δούμε βήμα βήμα, πως κατάφερε ο φυγόδικος Μίτας να γίνει θρύλος και τελικά να συλληφθεί το 1946. Από το 1941 έως και τις αρχές του 1946, η Πάφος βυθίστηκε σε μια περίοδο ανομίας και συγκρούσεων, με τη ληστοσυμμορία του Μίτα να ακμάζει και την αστυνομία να δίνει έναν ανελέητο αγώνα για την εξόντωσή της. Ο βασιλιάς των δασών. Έτσι τον αποκαλούν στις εφημερίδες, κατά την διάρκεια της εγκληματικής του δράσης στα βουνά της Πάφου, οι δημοσιογράφοι.
Στην εφημερίδα ΠΑΦΟΣ, του λόγιου, μελετητή και δικηγόρου της Πάφου Λοΐζου Φιλίππου καθιερώθηκε ειδική στήλη με τον τίτλο Η ΜΑΥΡΗ ΛΙΣΤΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ, όπου καταγράφονταν οι ληστείες:
l Κονιά, κλάπηκε ένας κριός από την Μητροδώρα του Ττοουλή
l Άγνωστοι έκλεψαν από τον Γιαννή Σπύρου, από την Σαλαμιού
l Μίαν αίγα, στη Σταυροκόνου έκλεψαν από τον Μουσταφά Ραματάν 9 πρόβατα,
l Άγνωστοι έκλεψαν 2 βόδια από τον Παναγιώτη Αντώνη από την Καλλέπια.
l Κλάπηκε ένα βόδι από τον Χαραλάμπη Πάτσαλου από την Άρμου.
l Στα Κελοκέδαρα κλάπηκαν 10 αίγες από τον Ζαχαρία Αριστάρχου. Δια την επιστροφή μερικών ζώων σύμφωνα με τις πληροφορίες της εφημερίδας πληρώθηκαν λύτρα
Στις 7 Οκτωβρίου 1945 ανακοινώνει ότι με δύναμη 225 στρατιωτών και αστυνομικών ξεκίνησε μεγάλη αποστολή σύλληψης του Μίτα στα βουνά της Πάφου. Από τους 225, οι 200 ήταν στρατιώτες και οι 25 αστυνομικοί.
Aπολαύστε τα επεισόδια
Η έρευνα της ιστορίας στηρίχθηκε στο ψηφιοποιημένο αρχείο Τύπου του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών.
Συντελεστές:
Αφήγηση: Μαρίνος Κόνσολος
Επιστημονικός Σύμβουλος: Κυριάκος Ιακωβίδης.
Λέκτορας Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφος
Sound design : Κωνσταντίνος Χαραλάμπους
Έρευνα/ Κείμενο/ Σκηνοθεσία: Κλείτος Κλείτου
Στο επεισόδιο 1 και 2, το τραγούδι των Χασαμπουλιών, σε ποιητάρικη φωνή, το ερμηνεύει ο ηθοποιός Ανδρεάς Τσουρής.
Ευχαριστίες για την παραχώρηση των φωτογραφιών που χρησιμοποιήθηκαν για το εικαστικό του Podcast και του τραιλερ:
Μουσείο Αστυνομίας Κύπρου και ΤΕΠΑΚ
Library of Cyprus University of Technology Digital Heritage Research Lab of Cyprus University of Technology
«Μια Πολιτιστική Προσφορά της Landas Colour»
Περίληψη 1ου επεισοδίου:
1910, στα Βρέτσια, της Πάφου γεννιέται ο Τζεμάλ Μίτα. Τα Βρέτσια βρίσκονται κοντά στα διοικητικά σύνορα Πάφου – Λευκωσίας, 3 περίπου χμ. Βορειο ανατολικά. της Κοιλίνιας. Από τα αρχεία για την απογραφή πληθυσμού, βρίσκουμε ότι οι κάτοικοι του χωριού, το 1911 , ήταν 319 .
Το 1934 ( δεν έχουμε άλλες πληροφορίες για την νεανική ζωή του) μετακίνησε το κοπάδι του από τα Βρέτσια , στο δάσος κοντά στον Άγιο Επιφάνιο, της Σολέας. Δεν πήγε μόνος του ο Μίτας, τον συνόδευαν ο πατέρας του και η αδελφή του με τον συζυγο της.
O Τζεμάλ Μίτας, αφού πλέον κατοικούσε στις μάντρες κοντά στον Άγιο Επιφάνιο Σολέας, παντρεύτηκε την κόρη του Αζά της κοινότητας του Αγίου Επιφανίου.Ο κοινοτάρχης του Αγίου Επιφανίου, Χασάν Καραμεχμέτ, ή όπως τον φώναζαν Καραχασάν, και έτσι θα τον αναφέρουμε από εδώ και πέρα, είχε και αυτός το δικό του κοπάδι στο χωριό, και είχε αντιπαράθεση μαζί με τον εντός εισαγωγικών ξένο στο χωριό, τον Μήτα.
Το 1937 ο Μίτας είχε πάει στο διπλανό χωριό, για να κλέψει ένα μεγάλο κοπάδι. Ο κοινοτάρχης του Αγίου Επιφανίου, που εδώ και καιρό είχε βάλει στο μάτι τον Μίτα, δεν ήθελε αντιπάλους στο χωριό, παρακολουθώντας τις κινήσεις του, ειδοποιεί την χωροφυλακή για την ζωοκλοπή από τον Μήτα.
Ο Μίτας συλλαμβάνεται και καταδικάζεται για 5 χρόνια και τον στέλνουν στις κεντρικές φυλακές στην Λευκωσία.
Τον Ιούνιο του 1941, ο Μίτας αποφυλακίζεται από τις κεντρικές φυλακές με άδεια ή χάρη 17 μηνών. Δηλαδή για τους επόμενους 17 μήνες έπρεπε να δείχνει καλή διαγωγή και να παρουσιάζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα στην αστυνομία.
9 η ώρα το πρωί της 11ης Οκτωβρίου 1941, η Μαρούλα Χατζή Ανδρέου, από την Κοράκου, καθώς επέστρεφε από την Λεύκα για το χωριό της, κοντά στην Σκουριώτισσα, αντίκρυσε ένα πτώμα.
Τον σκότωσε ο Μίτας; Ήταν μόνος του ή όπως ισχυριζόταν ο ιατροδικαστής είχε μαζί του και κάποιον άλλο; Είχαν αποδείξεις αν τον σκότωσε ο Μήτας; Είχε άλλοθι ο Μίτας;
Πως κατάφερε να γίνει μύθος ο Μίτας, αν ήταν φονιάς;
Περίληψη 2ου επεισοδίου:
Μεσημέρι, της 11ης Οκτωβρίου 1941. Δύο αστυνομικοί πρόσεχαν το πτώμα του Καραχασάν στο μονοπάτι προς την Λεύκα. Ο λοχίας Ονησίφορος θεωρούσε ότι σίγουρα ο Τζεμάλ Μήτας τον είχε σκοτώσει. Είχε την μαρτυρία της γυναίκας του Καραχασάν για τις απειλές, αλλά και άλλων χωριανών τους. Μια από αυτές τις μαρτυρίες ήταν του Κεμάλ Ραματάν, ξάδελφου του Μήτα, που μαζί με τον πατέρα του, του είπαν να μην κάνει πράξη τις απειλές προς τον Καραχασάν, αλλά ο Μήτας τους είπε ότι θα τον παίξει.
Η εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, στις 12 Οκτωβρίου 1941 γράφει: “Φόνος Μουκτάρου, δια σφαιρών όπλου. Κατά τηλεφωνικάς πληροφορίας, εκ Σκουριωτίσσης προς την ενταύθα Αστυνομία, ανευρέθη κατά την πρωϊαν της χθες φονευμένος εις μίαν ατραπόν μεταξύ Αγ. Επιφανίου Σκουριωτίσσης και Λεύκας, ο μουκτάρης του Αγ. Επιφανίου, Καραχασάν Καραμεχμέτ, ηλικίας 55 ετών. Επίσης πλησίον του θύματος ευρέθη φονευμένος ο όνος του.”
Ο Τζεμάλ Μίτας όμως ήταν περισσότερο έξυπνος από τους αστυνομικούς. Έβλεπε από μακριά τις περιπολίες για αυτό ξεκίνησε να φύγει από την περιοχή και να πάει προς τα Βρέτσια.
Όταν ο Μίτα έφτασε στο χωριό, οι χωριανοί δεν δίστασαν ούτε στιγμή. Τον υποδέχτηκαν ως έναν από τους δικούς τους και γρήγορα οργάνωσαν την προστασία του.
Στην Πάφο εκείνη την εποχή είχε επίσης καταφύγει και ο ισοβίτης φυγόδικος Αντώνης Γρηγόρη από την Ασπρογιά, και οι δυο φυγόστρατοι του Κυπριακού Συντάγματος, Αντώνης Μιχαήλ και Γιάννης Δημητρίου από τα Παλιάμπελα της Πάφου. Και οι τρεις τους ήταν οπλισμένοι με τυφέκια και τρομοκρατούσαν τους κατοίκους της επαρχίας καθημερινά.
Έτσι μαζί και με άλλους φυγόδικους και φυγόστρατους η ληστοσυμμορία του Μίτα γίνεται η φωλιά, το καταφύγιο όλων των εγκληματικών στοιχείων της Κύπρου.
Δείτε φωτογραφίες από αρχειακό υλικό της εποχής μέσα από την έρευνα των συντελεστών που έρχονται στο φως της δημοσιότητας μέσα από το Alpha Podcasts και αφήνουν μια παρακαταθήκη στην σύγχρονη μελέτη
