Βασίλισσα Σοφία: Η σχέση της με τον αδερφό της βασιλιά Κωνσταντίνο και την αδερφή της πριγκίπισσα Ειρήνη
«Η Σοφία και ο Τίνο (το χαϊδευτικό του Κωνσταντίνου που χρησιμοποιούσαν οι αδερφές του) ήταν πάντα πολύ δεμένοι, σαν κρέας και νύχι (ισπανική έκφραση που σημαίνει αχώριστοι). Ακόμη και όταν χόρευαν, έμοιαζαν σαν μια ενιαία φιγούρα, ρυθμική σε όλες τους τις κινήσεις».
Με αυτόν τον τρόπο, η πριγκίπισσα Ειρήνη της Ελλάδας περιέγραψε στη δημοσιογράφο Pilar Urbano, το 1996, πώς ήταν η σχέση που είχαν τα αδέρφια της: η βασίλισσα Σοφία της Ισπανίας και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος της Ελλάδας, που πέθανε στις 10 Ιανουαρίου 2023 σε ηλικία 82 ετών, περιτριγυρισμένος από την οικογένειά του, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης αδερφής του με την οποία είχε βαθιά φιλία και η οποία έχει δείξει, όλα αυτά τα χρόνια, ότι πολλές από τις καλύτερες αναμνήσεις της ήταν με τον αδερφό του.
Η ζήλια των παιδιών
Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος ήταν δύο χρόνια νεότερος από τη βασίλισσα Σοφία. Η βασίλισσα είπε πώς υπέθεσε από παιδί ότι το σημαντικό πρόσωπο ήταν ο αδερφός της, ο κληρονόμος, ο διάδοχος.
«Στην αρχή ζήλευα, όταν έγινα η «δεύτερη»», θυμάται η βασίλισσα Σοφία στην προαναφερθείσα δημοσιογράφο που δημοσίευσε ένα βιβλίο στη δεκαετία του ’90 με εκτενείς συνεντεύξεις με τη μητέρα του βασιλιά της Ισπανίας Φελίπε και τον κύκλο της. «Με ενόχλησε πολύ που, ξαφνικά, ουάου, του ήρθαν όλα τα δώρα: τα ποδήλατα, οι μπάλες, τα κουτιά των παιχνιδιών, τα βιβλία, οι ιστορίες, οι μπογιές, τα μολύβια… όλα!».
Μια εξορία μαζί
Ήταν η βασίλισσα Φρειδερίκη –η μητέρα της Σοφίας, του Κωνσταντίνου και της Ειρήνης της Ελλάδας– που είπε πώς η Σοφία και ο Κωνσταντίνος (η πριγκίπισσα Ειρήνη δεν είχε ακόμη γεννηθεί) κοιμήθηκαν μαζεμένοι σε ένα καταφύγιο τη νύχτα της 11ης Απριλίου 1941 όταν οι βόμβες (από τη Γερμανία του Χίτλερ) άρχισε να πέφτουν στην Αθήνα.
Αυτό ήταν το προοίμιο της πρώτης εξορίας που θα ζούσε ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, η οποία θα άρχιζε μόλις δέκα μέρες αργότερα, όταν μέρος της ελληνικής βασιλικής οικογένειας (κυρίως γυναίκες και παιδιά) έφευγε από τη χώρα με βρετανικό υδροπλάνο.
Η βασίλισσα Σοφία δεν έχει αναμνήσεις από εκείνες τις μέρες, μόνο όσα της είπαν, ήταν μόλις τριών ετών, αλλά έχει αναμνήσεις από την εποχή που ακολούθησε, από μια εξορία που πέρασε μεταξύ της Νότιας Αφρικής και της Αιγύπτου. « Για μένα, εκείνα τα χρόνια της εξορίας ήταν χρόνια ευτυχίας. Χρόνια οικογενειακής ζωής, παιχνιδιών, ελευθερίας, χωρίς πρωτόκολλα: να μπορώ να κάνω ό,τι έκαναν τα άλλα παιδιά που γνωρίσαμε», θυμάται η βασίλισσα Σοφία.
Την πρώτη φορά που ένιωσαν φόβο
Προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η βασίλισσα Σοφία θυμήθηκε κατά τη διάρκεια εκείνων των συνομιλιών την πρώτη φορά που ένιωσε φόβο και ότι ο αδερφός της Κωνσταντίνος ήταν δίπλα της: «Ήταν στο Κάιρο. Φοβόμουν τις νυχτερινές σειρήνες που ηχούσαν πριν από τους βομβαρδισμούς […] Ο Κωνσταντίνος και εγώ τρέξαμε φοβισμένοι στο κρεβάτι της μητέρας μας».
Πάντα στην ίδια ομάδα
Τόσο ο βασιλιάς Παύλος όσο και η βασίλισσα Φρειδερίκη – διάφορες βιογραφίες υποδηλώνουν ότι ήταν ειδικά η βασίλισσα – ενστάλαξαν στα παιδιά τους ότι η μοναρχία και η επιβίωση της δυναστείας τους ήταν προτεραιότητα, ωστόσο, ταυτόχρονα σχημάτισαν μια πολύ ενωμένη οικογένεια. Οι τρεις αδελφοί έπρεπε να υποστηρίζουν ο ένας τον άλλον με κάθε τρόπο και πάντα το έκαναν.
Ένα παράδειγμα είναι αυτό που συνέβη το 1960, όταν ο πρίγκιπας Κωνσταντίνος ήθελε να εκπροσωπήσει την Ελλάδα αγωνιζόμενος την ιστιοπλοΐα στους Ολυμπιακούς Αγώνες που πραγματοποιήθηκαν εκείνο το έτος.
Η βασίλισσα Σοφία λέει ότι η πίεση ήταν τεράστια, δεδομένου ότι ο πρωθυπουργός της χώρας είχε προειδοποιήσει τον νεαρό πρίγκιπα ότι «ή θα κερδίζετε ή δεν θα συμμετέχετε», αφού ο πρίγκιπας δεν μπορούσε να εκπροσωπήσει τη χώρα και να χάσει.
Η Σοφία αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στο όνειρο του αδερφού της και ήταν η ίδια η πριγκίπισσα Ειρήνη που είπε στην Pilar Urbano πώς συνέβη:
«Ήταν μια ομάδα, ήταν πρόθυμη να κάνει όλες τις θυσίες, και να μένει άυπνη, γι ‘αυτόν. Και ήταν ο «σύντροφός» της και ο μεγάλος της προστάτης.»
Ο Κωνσταντίνος της Ελλάδας κέρδισε τελικά το χρυσό μετάλλιο και έλαβε όλες τις τιμές. Κάτι που, από την άλλη, ήταν σταθερό στη ζωή της Σοφίας ήταν ότι παρέμενε ως υποστηρικτής των άλλων, υποστήριξε τη βασιλεία του πατέρα της και του αδελφού της, στην Ελλάδα, για να κάνει αργότερα το ίδιο στην Ισπανία με τη βασιλεία του συζύγου της (Χουάν Κάρλος Α’) και τώρα του γιου της (Φελίπε).
Ο αδερφός που την προστάτεψε αλλά την άφησε να «πετάξει»
Μόλις δέκα μήνες μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η Σοφία και ο Κωνσταντίνος πέταξαν στο Ηνωμένο Βασίλειο για τη γαμήλια γιορτή του Δούκα και της Δούκισσας του Κεντ.
Ήταν η στιγμή που η βασίλισσα Σοφία και ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος (που ήταν ακόμα πολύ μακριά από τον θρόνο) αντιλήφθηκαν ο ένας τον άλλον, παρουσία του πρίγκιπα Κωνσταντίνου που προστάτευε την αδερφή του, αλλά την άφησε να «πετάξει».
«Έχω σκεφτεί συχνά ότι, αν οι γονείς μου ήταν εκεί, ίσως θα δεν είχα φτάσει σε εκείνη την προσωπική συνάντηση που έγινε με τον Χουάν Κάρλος», είπε η Σοφία.
Ο πρίγκιπας Κωνσταντίνος ήταν μάρτυρας του πώς τον Ιούνιο του 1961, η πριγκίπισσα Σοφία άρχισε να δίνει την προσοχή της στον πρίγκιπα Χουάν Κάρλος.
«Το απόγευμα της άφιξής μας πήγαμε ήδη μαζί στον κινηματογράφο: ο Τίνο, ο Χουάν Κάρλος και εγώ, στο ίδιο ταξί. Είδαμε το Exodus, με τον Paul Newman. Επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο, αλλάξαμε ρούχα και, επίσης, μαζί πήγαμε στο ξενοδοχείο Savoy: έγινε δεξίωση με εορταστικό δείπνο. Καθίσαμε στο ίδιο τραπέζι. Τότε ήταν που αρχίσαμε να νιώθουμε την ελκυστικότητα, αλλά χωρίς καμία δέσμευση […]
Ο αδερφός μου ο Κωνσταντίνος το κατάλαβε και μιλώντας με τους γονείς μου στο τηλέφωνο, είναι ξεκάθαρο ότι τους είπε «προετοιμαστείτε σε περίπτωση που υπάρξει έκπληξη: ο Χουανίτο, το αγόρι από τη Βαρκελώνη (ο Χουάν ντε Μπορμπόν και η Μαρία ντε λας Μερσέντες ήταν οι μετρ της Βαρκελώνης), είναι πολύ συχνά με τη Σοφία, και εκείνη δεν φαίνεται να τον αντιπαθεί ».
Ο συνοδός, ο ιππότης
Ο πρίγκιπας Κωνσταντίνος και ο πρίγκιπας Χουάν Κάρλος πέρασαν επίσης καλά μαζί και μοιράστηκαν χόμπι.
Το ανέκδοτο ότι ο Χουάν Κάρλος παντρεύτηκε με σπασμένη κλείδα είναι γνωστό· το είχε σπάσει κάνοντας τζούντο με τον πρίγκιπα Κωνσταντίνο μέρες πριν τον γάμο.
Ίσως μια από τις πιο όμορφες αναμνήσεις της βασίλισσας Σοφίας από τον αδελφό της Κωνσταντίνο είναι ότι συνέβη ακριβώς την ημέρα του γάμου, που έγινε στην Αθήνα τον Μάιο του 1962.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ο διάδοχος της Ελλάδας ήθελε να κάνει όλη τη διαδρομή του γάμου με άλογο , συνοδεύοντας την αδερφή του, ακολουθώντας τα βήματά της προς τα δεξιά της άμαξας.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Την ίδια μέρα –σύμφωνα με τη βασίλισσα Σοφία– ο Κωνσταντίνος ερωτεύτηκε την πριγκίπισσα Άννα Μαρία της Δανίας. Δύο χρόνια αργότερα παντρεύτηκαν και έγιναν βασιλιάδες -ο βασιλιάς Παύλος πέθανε το 1964-, ο νεότερος στον κόσμο, ίσως γι’ αυτό ένα μέρος της ελληνικής κοινής γνώμης τον έβλεπε ως έναν άπειρο βασιλιά. Μόλις τρία χρόνια αργότερα βίωσε τη δεύτερη και οριστική εξορία του.
Το στρατιωτικό πραξικόπημα
Η βασίλισσα Σοφία έχει αφηγηθεί σε πολλές περιπτώσεις πώς συνέβη το στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ελλάδα στις 21 Απριλίου 1967, το οποίο τερμάτισε τη μοναρχία του αδελφού της και το οποίο είδε από πρώτο χέρι επειδή είχαν ταξιδέψει στην Ελλάδα για να γιορτάσουν τα πενήντα γενέθλια της βασίλισσας Φρειδερίκης.
«Μόλις μπόρεσα, τηλεφώνησα στη Μαδρίτη και μίλησα με τον σύζυγό μου, ανησύχησε πολύ. Δύο μέρες αργότερα άνοιξαν τα αεροδρόμια. Πήρα τα κορίτσια (οι infantas Elena και η Cristina, ο Felipe δεν είχαν γεννηθεί ακόμα) και επέστρεψα […]
Ο αδερφός μου έμεινε στην Ελλάδα, επικεφαλής του κράτους, ενώ ετοίμαζε το «αντιπραξικόπημα» του», θυμήθηκε η βασίλισσα Σοφία για μια επιχείρηση που κατέληξε να αποτύχει, γι’ αυτό και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος έφυγε από τη χώρα τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους.
Με αυτό το υπόβαθρο, είναι φυσιολογικό ότι η βασίλισσα Σοφία σκέφτηκε τη μοίρα του αδελφού της όταν έγινε η απόπειρα πραξικοπήματος στην Ισπανία το 1981, ένα επεισόδιο του οποίου η επίλυση νομιμοποίησε τη βασιλεία του Juan Carlos , ο οποίος απέκτησε μεγάλα επίπεδα δημοτικότητας εντός και εκτός Ισπανίας.
«Τηλεφώνησε πολλές φορές, ήταν πολύ ανήσυχος», είπε η Σοφία για τον αδελφό της Κωνσταντίνο που έμαθε για το πραξικόπημα από το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου είχε ήδη εγκατασταθεί με την οικογένειά του.
Ο ίδιος ο Κωνσταντίνος είπε στον δημοσιογράφο πώς το βίωσε: «Πήρα τηλέφωνο από το Λονδίνο. Μίλησα με τον βασιλιά, τη βασίλισσα και την αδερφή μου την Ειρήνη. Τηλεφώνησα σε διαφορετικές ώρες. Συμβουλές; Όχι δεν έδωσα. Το μόνο που έκανα ήταν να περιγράψω την εμπειρία μου […]
Και μου φαίνεται ότι η αδερφή μου η Σοφία ήταν ένα μεγάλο ηθικό, ανθρώπινο στήριγμα όλες αυτές τις ώρες. Τη θυμάμαι πολύ εγκρατή, πολύ «αυτοκυρίαρχη», πολύ ήρεμη. Και απόλυτα επικεντρωμένη στο να υποστηρίξει το πνεύμα του συζύγου της και να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα γαλήνης γύρω από τον βασιλιά.»
Πρώτη δημοσίευση στο Hello Magazine